صنایع فقط دو تا سه روز در هفته فعال‌اند
به گزارش خبرنگار مهر، عبدالوهاب سهل‌آبادی، رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت ایران، امروز در یک نشست خبری از مشکلات جدی صنایع کشور سخن گفت و تاکید کرد: بزرگ‌ترین بحران امروز واحدهای تولیدی، علاوه بر فشارهای اقتصادی، قطعی‌های مکرر برق است که عملاً نیمی از ظرفیت تولید کشور را از مدار خارج کرده است.
او با انتقاد از بی‌توجهی برخی مسئولان به وضعیت کارگران اظهار کرد: وقتی کارگری اخراج نمی‌شود به این معنا نیست که مشکلی وجود ندارد. امروز کارگرانی که سر کار حاضر می‌شوند، با واحدهایی مواجه‌اند که یا تعطیل است یا نصفه‌ونیمه کار می‌کند. این یعنی همان بیکاری پنهان و زیان بزرگ برای اقتصاد. چرا باید شرایطی به وجود بیاید که کارگر زیر خط معیشت بماند و دولت هم خود را بی تکلیف بداند؟
سهل‌آبادی درباره بحران انرژی، خاطرنشان کرد: کشوری که رتبه چهارم منابع آب جهان را دارد، با مشکل بی‌آبی و کمبود برق مواجه است. حتی اگر پنل‌های خورشیدی در آینده مورد استفاده قرار گیرد، وقتی وزیر نیرو اعلام می‌کند که دیگر وظیفه تأمین برق صنایع بر عهده دولت نیست، تولیدکنندگان باید خودشان برق خود را تأمین کنند. این وضعیت فشار مضاعفی بر تولیدکنندگان وارد کرده و نشان می‌دهد که بخش خصوصی بدون حمایت دولت فعالیت می‌کند.
این مقام صنعتی تاکید کرد: انتظار ما این است که حداقل درد دل‌های صنایع شنیده شود. تشکل‌های صنعتی و مدیران آن‌ها باید بتوانند پیشنهادات خود را ارائه کنند تا بسته‌های حمایتی مؤثر برای صنعتگران طراحی شود. بعد از وقایع اخیر، هیچ بسته حمایتی به تولیدکنندگان ارائه نشد و بسیاری از مشکلات صنایع بدون راهکار باقی مانده است. ما انتظار نداریم همه مشکلات حل شود، اما حداقل انتظار داریم که صدای ما شنیده شود. صنایع کشور با کمترین امکانات، نان حلال تولید میکنند و امروز تنها می‌خواهند درد دل و مشکلاتشان شنیده شود تا بتوانند به فعالیت خود ادامه دهند و جایگاه اجتماعی و اشتغال کارگران حفظ شود.
زمستان سخت‌تر از تابستان در راه است
رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت ایران، ضمن اشاره به مشکلات ناشی از کمبود انرژی و اثر آن بر بازار مصالح ساختمانی گفت: بازار سیمان هر روز گران‌تر شده و قیمت آن به حدود دو میلیون تومان به ازای هر تُن رسیده است. این وضعیت تمام صنایع پایین‌دستی از جمله تولیدکنندگان موزائیک و دیگر صنایع وابسته را دچار مشکل کرده است.
وی افزود: همان‌طور که تابستان‌ها صنایع به دلیل قطعی برق با مشکلات جدی مواجه می‌شوند، در زمستان نیز مشکل کمبود گاز تکرار خواهد شد. سال گذشته این مشکل وجود داشت و امسال به مراتب بدتر خواهد شد. کارخانه‌های سیمان ناچار می‌شوند هفته‌ای چندین ساعت یا حتی چندین روز کمتر کار کنند. این مسئله نه تنها بر تولید سیمان بلکه بر بسیاری از جنبه‌های زندگی مردم نیز اثر مستقیم می‌گذارد. تصور نکنیم که سیمان کالای غیرضروری است؛ هر افزایش قیمت یا محدودیت تولید آن به سرعت به صنایع وابسته و در نهایت به زندگی روزمره مردم فشار وارد می‌کند. در عمل، نرخ‌های فعلی ناشی از اجبار و شرایط خاص تأمین انرژی به صنایع تحمیل می‌شود و اولین زیان‌دیدگان این روند نیز خود تولیدکنندگان هستند.
صنایع کشور با قطعی برق، کمبود منابع و فشارهای مالی دست‌وپنجه نرم میکنند
در ادامه سهل‌آبادی بر مشکلات جدی انرژی در صنایع تاکید کرد و گفت: قریب به ۵۰ درصد کارخانه‌های کشور در این ایام از انرژی برق محروم هستند. نمی‌توانیم دقیق بگوییم هر واحد چقدر دچار مشکل شده است، اما روشن است که حل این مسائل نیازمند خروج دولت از اقتصاد و کاهش تصدی‌گری آن است.
وی با انتقاد از حجم بالای دستگاه دولتی افزود: ما دولتی تنومند و بزرگ داریم و منابع آن محدود است. فشار مالی، مالیات و مشکلات تأمین منابع، تحمل‌پذیر نیست. گاهی اوقات می‌گویم آسیب‌هایی که از تحریم‌ها یا خیانت‌های داخلی می‌بینیم، بیشتر از تحریم‌های خارجی است، زیرا تصمیم‌گیری‌ها بدون مدیریت و کارشناسی و اغلب احساسی انجام می‌شود.
سهل‌آبادی به تبعات کم‌توجهی دولت بر تولیدکنندگان و کارگران اشاره و تصریح کرد: زمانیکه تولیدکننده لیست بیمه کارگران را به تأمین اجتماعی می‌دهد، به دلیل کمبود منابع و پرداخت‌های با بهره، کارگر نمی‌تواند از خدمات درمانی بهره‌مند شود. اگر همسر کارگر در وضع حمل باشد، هیچ حقی به او داده نمی‌شود. فشار تولیدکننده و صنایع به جامعه و طبقات مردم منتقل می‌شود.
رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت ایران درباره خسارات ناشی از قطعی برق توضیح داد: قطع و وصل مکرر برق در صنایع، خسارات مالی و تولیدی سنگینی به همراه دارد. حتی اگر واحدها عضو کشور هستند و نسبت به کشور احساس مسئولیت دارند، نمی‌توانند کارگران خود را اخراج کنند. برخی مسئولان هم توجهی به این واقعیت ندارند که سرمایه انسانی کارگران حاصل سال‌ها تلاش است و قابل جایگزینی سریع نیست.
وی ضمن اشاره به ظرفیت و ساختار تشکل‌های صنعتی گفت: خانه صنعت تخصصی‌ترین تشکل بخش صنعت و معدن است و در تمام کشور دارای شعب و انجمن‌های همگن صنعتی است. انتخاب هیئت مدیره‌ها بر اساس اصول و تجربه صنعتی انجام می‌شود و هیچکس نمی‌تواند بدون داشتن کارگاه یا کارخانه، مسئولیت هیئت مدیره را بر عهده گیرد.
این مقام صنعتی پیرامون مشکلات تجهیزات و مواد اولیه صنایع، خاطرنشان کرد: اکثر مواد اولیه ما کیفیت مرغوب ندارد و تأمین همین مواد اولیه بعضاً نامرغوب، کند است. ماشین‌آلات مورد استفاده در بخش‌های صنعتی قدیمی و ناکارآمد است؛ برخی تجهیزات مکانیکی مربوط به سال‌های ۱۹۷۰ میلادی هستند. طبیعی است که با چنین ماشین‌آلاتی نمی‌توان تولید بهینه داشت. اگر ماشین‌آلات به روز شود، مصرف انرژی کاهش یافته و راندمان تولید افزایش پیدا می‌کند. به طور مثال تولید خودروهای سواری و ماشین‌آلات راهسازی با تجهیزات قدیمی و محدود، امکان‌پذیر نیست. تولیدکنندگان داخلی توانایی خود را دارند، اما با مشکلات تأمین قطعات و ماشین‌آلات مواجه‌اند. حتی قطعات ساده‌ای مثل ضربه‌گیر ماشین لباسشویی یا ظرفشویی که قبلاً تولید داخلی داشت، اکنون از چین وارد می‌شود.
سهل‌آبادی در پایان تاکید کرد: راه‌حل اصلی خروج دولت از اقتصاد و تمرکز بر تشکیلات اقتصادی و سرمایه‌گذاری خصوصی است. بدون این اقدام، صنایع نمی‌توانند توسعه پیدا کنند و تولید داخلی همچنان با محدودیت‌ها و مشکلات جدی روبه‌رو خواهد بود.
آرمان خالقی دبیر خانه صمت نیز در این نشست به موضوع قطعی برق پرداخت و توضیح داد: امروز در بسیاری از شهرهای کشور از ساعت ۵ عصر تا ۱۲ شب برق صنایع قطع می‌شود. واحدهایی که شیفت روزانه داشتند عملاً سه روز در هفته تعطیل هستند، جمعه هم که تعطیل است، یعنی از شش روز کاری فقط دو یا سه روز واقعی باقی می‌ماند. صنایع شبانه هم به همین شکل دچار افت شدید تولید می‌شوند. نتیجه این است که ظرفیت تولید در صنایع مختلف بین ۳۰ تا ۶۰ درصد کاهش یافته است.
او با اشاره به تبعات مستقیم این وضعیت افزود: وقتی تولید متوقف شود، واحد صنعتی قادر به اجرای تعهدات قراردادی خود در برابر مشتریان نیست. طرف تجاری انتظار دارد کالا سر موعد تحویل شود، اما تولیدکننده نمی‌تواند.
خالقی اضافه کرد: در هیچ قراردادی هم قطعی برق به عنوان فورس ماژور (قوه قاهره) دیده نشده است. حتی در زمان جنگ هم ما نامه نوشتیم و اعلام کردیم که شرایط جنگی باید در قوانین لحاظ شود، اما امروز که تولید به‌خاطر قطع برق متوقف می‌شود هیچ حمایتی وجود ندارد.
دبیرخانه صنعت، معدن و تجارت ایران به موضوع «حق ترانزیت برق» هم اشاره کرد و گفت: از سال گذشته هر واحدی که انشعاب صنعتی دارد، موظف شده مبلغی تحت عنوان حق ترانزیت بپردازد. این مبلغ رقم کلانی است و ضریبی از میزان مصرف یا همان دیماند برق محاسبه می‌شود. اما نکته عجیب این است که شرکت‌های توزیع برق، حتی وقتی برقی به صنایع نمی‌دهند، باز هم این مبلغ را دریافت میکنند. یعنی واحدی که تعطیل است و تولید ندارد، مجبور است هزینه‌ای بپردازد برای خدماتی که اصلاً ارائه نشده است. این تناقض آشکار نشان می‌دهد هماهنگی لازم در وزارت نیرو وجود ندارد.
وی تاکید کرد: اگر امروز محاسبه کنیم، واحدی که شش روز باید کار کند، با سه روز تعطیلی ناشی از قطع برق، حداقل ۵۰ درصد افت تولید دارد. اگر تعطیلی به دو روز در هفته برسد، باز هم یک‌سوم ظرفیت از بین می‌رود. در صنایع ۲۴ ساعته مثل فولاد یا شیشه، این افت ظرفیت حتی بیشتر هم هست. چنین کاهشی نه‌تنها اقتصاد کشور را دچار مشکل می‌کند بلکه کارگران، مشتریان و زنجیره تأمین هم آسیب جدی می‌بینند.
خالقی با بیان اینکه این وضعیت فراتر از یک مشکل فنی است و باید به عنوان بحران ملی دیده شود، اظهار کرد: وقتی صنعت کار نکند، تعهدات مالی، بانکی، بیمه‌ای و گمرکی همچنان پابرجاست. اینجا باید همانند شرایط جنگی، قوانین حمایتی اعمال شود. یعنی بانک‌ها جریمه دیرکرد نگیرند، تأمین اجتماعی برای روزهای تعطیل فشار نیاورد و دولت برای هزینه‌های گمرکی و مالیاتی راهکاری ارائه دهد. وگرنه تعطیلی واحدهای صنعتی، بیکاری گسترده و از دست رفتن سرمایه ملی قطعی خواهد بود.
او خطاب به دولت گفت: اگر واقعاً دغدغه تولید دارید، باید با نگاه حمایتی و تصمیم فوری وارد عمل شوید. نمی‌شود یک واحد فولادی یا سیمانی که میلیاردها تومان سرمایه‌گذاری شده، به خاطر قطعی برق عملاً تعطیل شود، اما همچنان جریمه و هزینه اضافی هم پرداخت کند. این مسیر نه‌تنها صنعت، بلکه کل اقتصاد کشور را به سمت بحران میبرد.
